Raport Zintegrowany
ESG 2020

Sytuacja finansowa

GK PGNiG 2020 2019 2018 Zmiana 2020/2019 % Zmiana 2020/2019
Przychody ze sprzedaży 39 197 42 023 41 234 (7%) (2 826)
Koszty operacyjne razem (29 612) (39 575) (36 839) (25%) 9 963
Zysk operacyjny bez uwzględnienia amortyzacji (EBITDA) 13 009 5 504 7 115 136% 7 505
Amortyzacja (3 424) (3 056) (2 720) 12% (368)
Zysk z działalności operacyjnej 9 585 2 448 4 395 292% 7 137
Zysk przed opodatkowaniem 9 025 2 159 4 502 318% 6 866
Zysk netto 7 340 1 371 3 209 435% 5 969
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej 14 118 4 938 5 814 186% 9 180
Przepływy pieniężne netto na działalności inwestycyjnej (6 254) (6 152) (4 704) 2% (102)
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (3 653) 327 237 (1 217%) (3 980)
Zmiana stanu środków pieniężnych netto 4 211 (887) 1 347 (575%) 5 098
31.12.2020 31.12.2019 31.12.2018 Zmiana 2020/2019 % Zmiana 2020/2019
Aktywa razem 62 871 59 185 53 271 6% 3 686
Aktywa trwałe (długoterminowe) 46 243 43 939 38 898 5% 2 304
Aktywa obrotowe (krótkoterminowe), w tym 16 628 15 246 14 373 9% 1 383
Zapasy 2 684 4 042 3 364 (34%) (1 358)
Zobowiązania i kapitał własny razem 62 871 59 185 53 271 6% 3 686
Kapitał własny razem 44 125 38 107 36 632 16% 6 018
Zobowiązania długoterminowe razem 11 666 10 378 7 255 12% 1 288
Zobowiązania krótkoterminowe razem 7 080 10 700 9 384 (34%) (3 620)
Zobowiązania razem 18 746 21 078 16 639 (11%) (2 332)

Omówienie skonsolidowanego rachunku zysków i strat GK PGNiG

Przychody ze sprzedaży

Przychody ze sprzedaży w podziale na segmenty działalności w latach 2019-2020

PiW: spadek przychodów ze sprzedaży gazu E i Ls/Lw r/r o -596 mln zł (-19%) oraz spadek przychodów ze sprzedaży ropy naftowej i kondensatu o -622 mln zł (-29% r/r).

OiM: spadek przychodów ze sprzedaży gazu E i Ls/Lw o -10% r/r (-2 890 mln zł).

Dystrybucja: wyższe o 4% r/r (181 mln zł) przychody z tytułu świadczenia usługi dystrybucyjnej przy wyższej o 3,5% taryfie dystrybucyjnej.

Wytwarzanie: wyższe przychody ze sprzedaży ciepła o 10% r/r (139 mln zł) przy niższej o 0,4°C średniej temperaturze r/r i nieznacznie niższych wolumenach sprzedaży ciepła o -1% (o -323 GJ); niższe przychody ze sprzedaży energii elektrycznej z wytwarzania o -4% r/r (-35 mln zł) przy niższym wolumenie sprzedaży o -8% (o -311 GWh).

Koszty działalności operacyjnej

Podziały kosztów operacyjnych w latach 2019-2020

Znaczący spadek kosztów gazu 44% r/r (o 11,8 mld zł) głównie z tytułu zmiany ceny w aneksie do kontraktu jamlaskiego zawartym z PAO Gazprom/OOO Gazprom Export – zmniejszenie kosztów o kwotę 4 915 mln zł dotyczy kosztów gazu w latach 2014-2019.

Wzrost zużycia innych surowców i materiałów o -247 mln zł r/r (-8%), w tym energii elektrycznej na cele handlowe o -327 mln zł r/r (-22%).

Wzrost kosztów z tytułu świadczeń pracowniczych o -7% r/r (-213 mln zł) głównie na skutek wzrostu świadczeń pracowniczych w segmencie Dystrybucji.

Koszty 8 odwiertów negatywnych i sejsmiki wyniosły -198 mln zł w 2020 r. vs -258 mln zł (10 odwiertów negatywnych) w 2019 r.

Zawiązanie odpisu na majątek trwały w 2020 r. na poziomie -1 588 mln zł wobec zawiązania odpisu w 2019 r. na poziomie -400 mln zł.

Wpływ rozwiązania odpisu na zapasie gazu w kwocie +358 mln zł. W 2019 r. zawiązanie odpisu na zapasie gazu na poziomie -258 mln zł.

Amortyzacja w 2020 r. na poziomie -3 424 mln zł, w Norwegii -573 mln zł.

EBITDA

Koszty finansowe netto i wynik netto

Koszty finansowe netto w 2020 r. wyniosły 35 mln zł i obejmowały głównie odsetki od zobowiązań z tytułu leasingu (-75 mln zł), różnice kursowe (47 mln zł) oraz pozostałe koszty finansowe netto (50 mln zł).

Po uwzględnieniu wyniku z inwestycji wycenianych metodą praw własności -595 mln zł (z czego -612 mln zł to wpływ wyceny metodą praw własności udziałów w PGG na skonsolidowany wynik netto GK PGNiG w 2020 r.) oraz obciążeń podatkowych w kwocie -1 685 mln zł, zysk netto Grupy za 2020 r. wyniósł 7 340 mln zł i był wyższy o 5 969 mln zł r/r.

Szczegółowe noty w zakresie przychodów i kosztów finansowych (nota 3.4), inwestycji w jednostkach wycenianych metodą praw własności (nota 2.4) oraz podatku dochodowego (nota 4.1) są dostępne w Skonsolidowanym Sprawozdaniu Finansowym Grupy Kapitałowej PGNiG za 2020 r.

Omówienie wyników segmentów

Wy­ni­ki seg­men­tów:

Wahania wyników finansowych

Obrót, dystrybucja i magazynowanie paliw gazowych, jak również wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej w kogeneracji, stanowiące oprócz poszukiwań i wydobycia węglowodorów, podstawowy przedmiot działalności GK PGNiG, w dużym stopniu podlegają wahaniom sezonowym.

W przypadku sprzedaży gazu ziemnego i ciepła, przychody w miesiącach zimowych (I i IV kwartał roku) znacznie przewyższają wartości osiągane w miesiącach letnich (II i III kwartał roku). Sezonowość jest przede wszystkim skutkiem zmiennych warunków klimatycznych w Polsce, a zakres wahań wyznaczają wartości temperatur – niskie zimą i wyższe latem. Sezonowość tej części przychodów w znacznie większym stopniu dotyczy odbiorców indywidualnych, kupujących powyższe produkty na cele grzewcze, aniżeli odbiorców z sektora produkcyjnego.

Z uwagi na konieczność zapewnienia nieprzerwanych dostaw w okresie szczytowego zapotrzebowania odbiorców na gaz ziemny oraz ze względu na konieczność utrzymania bezpieczeństwa dostaw gazu, wymagane jest zapełnienie podziemnych magazynów gazu w okresie letnim oraz zwiększenie zamówień na moce w systemie przesyłowym oraz dystrybucyjnym w okresie zimowym.

Wyniki segmentów podlegają również znaczącym wahaniom spowodowanym zmianami cen produktów. Ponadto, wyniki segmentu Poszukiwanie i Wydobycie odzwierciedlają zmienność profili produkcji ze złóż węglowodorów.

2020
mln zł GK PGNiG Poszukiwanie i wydobycie Obrót i magazynowanie Dystrybucja Wytwarzanie
EBITDA I kw 2 078 71 909 771 416
Skor. EBITDA I kw. 2 835 829 909 769 416
EBITDA II kw 7 274 173 6 646 405 117
Skor. EBITDA II kw. 7 371 267 6 647 408 117
EBITDA III kw 1 333 478 632 362 35
Skor. EBITDA III kw. 1 288 433 632 362 35
EBITDA IV kw 2 324 207 1 392 618 362
Skor. EBITDA IV kw. 3 104 883 1397 623 369

2019
mln zł GK PGNiG Poszukiwanie i wydobycie Obrót i magazynowanie Dystrybucja Wytwarzanie
EBITDA I kw 2 218 1 298 (71) 633 400
Skor. EBITDA I kw. 2 200 1 280 (71) 632 400
EBITDA II kw 962 692 (162) 491 62
Skor. EBITDA II kw. 1 202 898 (160) 487 62
EBITDA III kw 803 676 (221) 415 (19)
Skor. EBITDA III kw. 755 630 (221) 414 (19)
EBITDA IV kw 1 521 694 (16) 456 413
Skor. EBITDA IV kw. 1 747 906 (14) 457 413
Kwartalny wynik EBITDA i EBITDA skorygowana w podziale na segmenty operacyjne w 2019 r.

Omówienie sprawozdania z sytuacji finansowej GK PGNiG

Bilans na dzień 31 grudnia 2020 r. wykazuje sumę bilansową w wysokości 62 871 mln zł, która jest wyższa od wartości na koniec 2019 r. o 3 686 mln zł, czyli ok. 6%.

Aktywa

Największą pozycję aktywów GK PGNiG stanowią rzeczowe aktywa trwałe, których wartość na dzień 31 grudnia 2020 r. wyniosła 42 565 mln zł i była o 2 563 mln zł (6% r/r) wyższa od stanu na dzień 31 grudnia 2019 r. Pozycja inwestycje w jednostkach wycenianych metodą praw własności, w stosunku do końca poprzedniego roku, spadła o -598 mln zł (-38% r/r), co jest głównie wynikiem wyceny inwestycji w Polską Grupę Górniczą SA.

Aktywa obrotowe GK PGNiG na koniec 2020 r. wynosiły 16 628 mln zł i były o 1 382 mln zł (9% r/r) wyższe niż na koniec 2019 r. przy wyższym poziomie środków pieniężnych i ich ekwiwalentów o 134% r/r (4 061 mln zł). Jednocześnie spadł poziom zapasów, które na koniec 2020 r. wyniosły 2 684 mln zł, czyli o 1 358 mln zł (-34% r/r) mniej niż na koniec 2019 r.

Kapitał własny i zobowiązania

Podstawowym źródłem finansowania aktywów GK PGNiG jest kapitał własny, którego wartość na koniec 2020 r. wynosiła 44 125 mln zł, co oznacza wzrost o 6 018 mln zł (16% r/r) w relacji do 2019 r. Na zmianę poziomu kapitałów własnych wpływ miał przede wszystkim osiągnięty w bieżącym okresie zysk netto – wartość zysku zatrzymanego r/r wzrosła o 6 842 mln zł oraz wzrost wartości kapitału z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń o 755 mln zł r/r.

Stan zobowiązań długoterminowych na koniec 2020 r. wyniósł 11 666 mln zł i był wyższy od poziomu z dnia 31 grudnia 2019 r. o 1 288 mln zł (12% r/r). Zmiana poziomu zobowiązań długoterminowych wynika m.in. ze zwiększonej rezerwy na koszt likwidacji, rekultywacji oraz kosztów naprawy środowiska – wzrost o 731 mln zł (29% r/r) w 2020 r.

Na dzień 31 grudnia 2020 r. GK PGNiG posiadała zobowiązania krótkoterminowe na poziomie 7 080 mln zł, co oznacza spadek o -3 620 zł (-34% r/r) w relacji do końca 2019 r. Na spadek zobowiązań krótkoterminowych wpłynął głównie niższy poziom zobowiązań z tytułu zadłużenia o -2 920 mln zł (-90% r/r)

Pełna wersja skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej dostępna jest w Skonsolidowanym Sprawozdaniu Finansowym Grupy Kapitałowej PGNiG za 2020 r.

Omówienie sprawozdania z przepływów pieniężnych GK PGNiG

Nakłady inwestycyjne w 2020 r. w GK PGNiG w podziale na segmenty: Poszukiwanie i Wydobycie – 2,6 mld zł; Obrót i Magazynowanie – 0,1 mld zł; Dystrybucja 2,95 mld zł i Wytwarzanie – 1,1 mld zł.

Wypłacona dywidenda w kwocie 520 mln zł, czyli 0,09 zł na akcję.

Pełna wersja skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych dostępna jest w Skonsolidowanym Sprawozdaniu Finansowym Grupy Kapitałowej PGNiG za 2020 r.

Wskaźniki rentowności

ROE liczone jako zysk netto do stanu kapitałów własnych na koniec okresu.

Wyższy poziom wskaźnika ROE i ROA w 2020 r. spowodowany wzrostem zysku netto w 2020 r. w wyniku podpisanego aneksu do kontraktu jamalskiego.

ROA liczone jako zysk netto w relacji do stanu aktywów na koniec okresu.

Wyższy poziom wskaźnika ROE i ROA w 2020 r. spowodowany wzrostem zysku netto w 2020 r. w wyniku podpisanego aneksu do kontraktu jamalskiego.

Rentowność sprzedaży netto liczone jako zysk netto odniesiony do przychodów ze sprzedaży.

Wyższy poziom wskaźnika ROE i ROA w 2020 r. spowodowany wzrostem zysku netto w 2020 r. w wyniku podpisanego aneksu do kontraktu jamalskiego.

Przewidywana sytuacja finansowa oraz tendencje na rynku kluczowych produktów

Na sytuację finansową GK PGNiG w przyszłych okresach będą w istotnym stopniu oddziaływać zmiany cen węglowodorów na rynkach surowców oraz zmiany kursów walut. Powyższe czynniki będą szczególnie istotne dla wyników generowanych przez GK PGNiG w segmentach Poszukiwanie i Wydobycie oraz Obrót i Magazynowanie. Zmiana notowań cen węglowodorów przekłada się na przychody ze sprzedaży realizowane przez podmioty GK PGNiG zajmujące się wydobyciem oraz ma wpływ na poziom popytu na usługi sejsmiczne i poszukiwawcze świadczone przez spółki GK PGNiG. Wzrost cen gazu i ropy naftowej wpływa pozytywnie na wyniki w segmencie Poszukiwanie i Wydobycie. Długoterminowe prognozy cen węglowodorów mają znaczący wpływ na prognozowane przepływ pieniężne z majątku produkcyjnego i w konsekwencji na konieczność aktualizacji wartości aktywów trwałych.

Z uwagi na powiązanie cen ropy naftowej z ceną gazu w ramach kontraktu jamalskiego i kontraktu katarskiego, cena ropy naftowej ma przeciwne do obserwowanego w segmencie Poszukiwanie i Wydobycie oddziaływanie na wyniki segmentu Obrót i Magazynowanie. Wzrost cen ropy naftowej przekłada się na wzrost kosztów zakupu gazu ziemnego przez PGNiG. Zależność ta została istotnie ograniczona w przypadku kontraktu jamalskiego dzięki pozytywnemu dla PGNiG wyrokowi Trybunału Arbitrażowego w Sztokholmie w kwestii dotyczącej stosowanej w kontrakcie jamalskim formuły cenowej. Na wyniki realizowane przez GK PGNiG istotny wpływ będzie miała także sytuacja na krajowym rynku walutowym. Umacnianie się złotego względem walut obcych (głównie względem dolara amerykańskiego) będzie oddziaływać pozytywnie na wyniki segmentu Obrót i Magazynowanie, obniżając koszt importu gazu ziemnego przez PGNiG, przy czym należy zaznaczyć, iż w wyniku prowadzonej przez spółki GK PGNiG polityki zabezpieczeń, wpływ zmian kursów walutowych na wyniki jest optymalizowany.

Na sytuację finansową GK PGNiG wpłynie także stanowisko Prezesa URE odnośnie poziomu taryf sprzedaży i dystrybucji paliw gazowych oraz sprzedaży ciepła. Dodatkowo, postępująca liberalizacja rynku gazu w Polsce będzie w dalszym ciągu wywoływać presję na wyniki realizowane przez spółki GK PGNiG świadczące usługi sprzedaży gazu działające w segmencie Obrót i Magazynowanie. Efektem konkurencyjnej walki o klienta są m.in. programy rabatowe kierowane do klientów oraz zmiany warunków cenowych na rynkowe. Powyższe czynniki mogą wpłynąć na obniżenie rentowności segmentu Obrót i Magazynowanie poprzez zmniejszenie uzyskiwanych marż na sprzedaży.

Należy jednak dodać, iż spółki GK PGNiG realizują inicjatywy poprawiające efektywność ich funkcjonowania. Podjęte inicjatywy dotyczą m.in. optymalizacji kosztów działalności, co w pozytywny sposób przełoży się na wyniki realizowane przez GK PGNiG.

W przypadku segmentu Wytwarzanie ważnym z punktu widzenia działalności GK PGNiG będzie kształt programów wsparcia wytwarzania energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji oraz ze źródeł odnawialnych. Zmiany rynkowe cen uprawnień do emisji CO2 będą w coraz większym stopniu wpływać na sytuację finansową GK PGNiG w tym segmencie. Istotnym elementem kształtującym wyniki segmentu Wytwarzanie będzie poziom cen paliw produkcyjnych wykorzystywanych na potrzeby produkcji ciepła i energii elektrycznej.

Na początku 2021 r. amerykańska Administracja Informacji Energetycznej (EIA) opublikowała prognozę ceny ropy naftowej Brent w 2021 r., według której średnia cena kontraktu month-ahead wyniesie 52,75 USD/bbl. W przypadku ropy WTI EIA przewiduje cenę na poziomie 49,75 USD/bbl. EIA wyjaśnia, że brak większych zmian cenowych wynika z równoważenia się efektów wysokich stanów magazynowych oraz rozwoju programów szczepień na COVID-19, które mają doprowadzić do powrotu popytu do poziomu podobnego z 2019 r. Niska cena pomimo zachowania niedoboru surowca na rynkach ma być spowodowana zwiększaniem podaży krajów z grupy OPEC+.

W dłuższej perspektywie ceny ropy mogą być uwarunkowane światową sytuacją gospodarczą oraz polityką Stanów Zjednoczonych względem krajowej energetyki. Wyższe ceny węglowodorów w 2021 r. mogą doprowadzić do powrotu dużej części produkcji, która została wstrzymana z powodu silnych spadków w II kwartale 2020 r. Jednocześnie słaba światowa kondycja gospodarcza może sprawić, że ceny te wciąż nie będą wystarczająco atrakcyjne, a dostęp do finansowania nowych inwestycji może okazać się utrudniony.

Cena ropy Brent w 2021 r. będzie podatna na decyzje krajów OPEC+, które obecnie utrzymują cięcia podażowe na wysokim poziomie, lecz odradzający się popyt może skłonić grupę do zwiększenia produkcji dla utrzymania bądź zwiększenia udziału w rynku. Powolny wzrost podaży mógłby spowodować, że cena wzrosłaby ponad 60 USD/bbl ropy Brent, jednak to dałoby silny impuls podażowy dla krajów spoza grupy OPEC+ w 2022 r. W perspektywie długoterminowej prawdopodobnym scenariuszem jest konsekwentny, lecz niezbyt dynamiczny wzrost cen na skutek wzrostu światowego popytu, co doprowadzi do potrzeby pozyskiwania ropy z coraz kosztowniejszych w utrzymaniu źródeł.

W ocenie analityków, cena gazu ziemnego w Europie będzie utrzymywać się na podobnym średnim poziomie z 2020 r., lecz z mniejszą amplitudą cenową w ciągu roku. Zwiększone wydobycie gazu łupkowego w Ameryce Północnej i Australii oraz otwarcie nowych instalacji skraplających gaz ziemny sprawią, że produkcja LNG powróci do szybkiego tempa wzrostu. Na 2021 r. zaplanowane jest oddanie do użytku mocy skraplających o rocznej wydajności około 133 TWh, z czego 69 TWh będzie pochodzić ze Stanów Zjednoczonych. W przypadku pozytywnego scenariusza wychodzenia świata z pandemii, wzrost ten nie spowoduje spadków cen ze względu na relatywnie niski stan napełnienia europejskich magazynów oraz rosnący popyt w Azji. W 2021 r. ma dojść również do otwarcia lub rozbudowy terminali regazyfikacyjnych LNG o łącznej mocy 982,8 TWh. Na rynku europejskim negatywny impuls cenowy może przynieść rozpoczęcie funkcjonowania gazociągu Nord Stream 2. Wyższe oraz zdywersyfikowane moce importowe mogą doprowadzić do mniejszych różnic cenowych pomiędzy sezonem letnim i zimowym.

Cena uprawnień do emisji CO2 (EUA – ang. European Emission Allowances) będzie w głównej mierze zależeć od kosztów generacji gazowej oraz efektywności odnawialnych źródeł energii. Obecny stan, w którym ceny gazu zimą są wysokie (co skłania do spalania węgla), a generacja OZE na niskim poziomie, doprowadził do cen EUA na poziomie przekraczającym 30 EUR/t CO2. Unia Europejska stosuje mechanizm corocznego ograniczania podaży certyfikatów. Mniejsza ilość dostępna dla członków Unii Europejskiej ma zniechęcić ich do produkcji energii elektrycznej ze źródeł konwencjonalnych. Starania państw członkowskich o dynamiczny wzrost udziału OZE w krajowym miksie energetycznym mogą zatrzymać wzrost cen certyfikatów przez kilka kolejnych lat, natomiast analitycy spodziewają się stabilnego, silnego wzrostu notowań po 2025 r.

Analitycy prognozują, że cena energii elektrycznej w Polsce w 2021 r. nie wzrośnie względem średnich cen z 2020 r. Otwarcie nowych mocy wytwórczych OZE i stabilny poziom cen certyfikatów EUA mogą doprowadzić do spadku cen energii elektrycznej w krótkim okresie. Wolniejsza dynamika zmian w polskim miksie energetycznym może doprowadzić jednak do wzrostu cen energii, szczególnie po wypełnieniu unijnych celów na 2025 r. Bardzo duży wpływ na cenę może mieć rosnący koszt certyfikatów na emisję CO2, szczególnie jeśli ograniczenie generacji węglowej nie będzie znaczące.

Prognozy wyników finansowych i operacyjnych

Spółka nie publikuje prognoz wyników finansowych. W opublikowanej w 2017 r. strategii Spółka zapowiedziała wygenerowanie skumulowanego wyniku EBITDA Grupy na poziomie ok. 33,7 mld zł w latach 2017-2022 dzięki programowi inwestycyjnemu. Na koniec 2020 r. skumulowana EBITDA wyniosła 32,2 mld zł, co stanowi 96% zaplanowanego wyniku do 2022 r.

W dniu 27 stycznia 2021 r. Spółka opublikowała prognozę wydobycia gazu ziemnego i ropy naftowej w latach 2021 – 2023.

Prognoza wydobycia gazu ziemnego w latach 2021-2023*

mld m3 2021 2022 2023
Polska 3,8 3,8 4,0
Zagranica, w tym: 1,2 1,4 1,3
-Norwegia 0,9 1,1 1,0
– Pakistan 0,3 0,3 0,3
Razem 5,0 5,2 5,3
* W przeliczeniu na gaz wysokometanowy o cieple spalania 39,5 MJ/m3.

Wydobycie gazu ziemnego w Polsce powinno utrzymać się w najbliższych latach na stabilnym poziomie. Spodziewane mniejsze wydobycie gazu w 2021 r. wynika z wydłużenia realizacji procesów inwestycyjnych spowodowanych sytuacją pandemiczną, a w 2022  r. – wydłużony przestój kopalni Lubiatów. W 2023 r. prognozuje się wzrost wydobycia w związku z zakończeniem zadań inwestycyjnych obejmujących zagospodarowanie nowych złóż i podłączenie nowych odwiertów.

Niższe prognozy produkcji gazu w Pakistanie wynikają z opóźnienia budowy instalacji technicznych oraz lokalnego zamrożenia gospodarki z powodu pandemii. Wzrost produkcji gazu w Norwegii w latach 2021-2023 spowodowany jest akwizycją złóż Kvitebjørn i Valemon oraz planowanym uruchomieniem produkcji ze złóż Snadd Outer, Duva i pozostałych otworów na strukturze Ærfugl.

Prognoza wydobycia ropy naftowej wraz z kondensatem i NGL w latach 2021-2023

tys. ton 2021 2022 2023
Polska 667 612 616
Zagranica, w tym: 633 918 771
– Norwegia 633 918 771
Razem 1 300 1 530 1 387

Zakładany poziom produkcji ropy w 2021 r. wynika, m.in. z przesunięcia zadania inwestycyjnego związanego z zagospodarowaniem złoża Kamień Mały z 2020 r. na 2022 r. oraz spadkiem produkcji ropy z kopalni Lubiatów. Mniejsze spodziewane wolumeny wydobycia w latach 2022-2023 związane są z planowanym wydłużonym przestojem kopalni Lubiatów wskutek jej rozbudowy i przyłączenia odwiertu Międzychód-8h w 2022 r. Przewidywany wydłużony przestój kopalni Dębno wynikający z rozbudowy kopalni wpłynie na poziom wydobycia ropy w 2023 r.

W prognozowanym okresie w latach 2021-2022 naturalny proces spadku wydobycia ropy w Norwegii zostanie zahamowany. Taki stan rzeczy jest konsekwencją akwizycji złóż Kvitebjørn i Valemon oraz planowanym uruchomieniem produkcji ze złóż Snadd Outer, Duva, Gråsel i pozostałych otworów na strukturze Ærfugl. Dodatkowo zakłada się prowadzenie prac rewitalizacyjnych na złożu Morvin, mających na celu zwiększenie wydobycia. Spadek wydobycia w Norwegii przewidywany na 2023 r. wynika z naturalnego procesu sczerpania złóż. Z drugiej strony, spółka podejmuje działania mające na celu pozyskanie nowych złóż ropy i gazu w Norwegii.

Zarządzanie zasobami finansowymi oraz płynność GK PGNiG

Kredyty, pożyczki oraz dłużne papiery wartościowe

W dniu 28 października 2020 r. PGNiG zawarło aneks nr 1 do Umowy Programowej z dnia 21 grudnia 2017 r. w związku z programem emisji obligacji na kwotę 5 mld złotych z organizatorami emisji: ING Bankiem Śląskim SA, Bankiem Polska Kasa Opieki SA, Bankiem Handlowym w Warszawie SA oraz Bankiem BNP Paribas Bank Polska SA. Aneks nr 1 dostosowuje program do aktualnego porządku prawnego i wydłuża czas trwania Programu do dnia 28 października 2025 r. W ramach Programu PGNiG będzie mogło emitować obligacje z terminem zapadalności do 10 lat o oprocentowaniu stałym lub zmiennym lub jako obligacje zerokuponowe, w trybie oferty publicznej albo w trybie oferty niepublicznej. Obligacje mogą zostać wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu Catalyst. Obligacje będą emitowane w celu uzyskania środków na zaspokojenie bieżących potrzeb finansowych związanych z realizacją strategii Grupy PGNiG. Program nie był wykorzystywany w bieżącym okresie sprawozdawczym.

Najistotniejsze umowy kredytów GK PGNiG na 31 grudnia 2020 r.

Bank Maksymalna wartość zadłużenia w ramach umów w mln Waluta Rodzaj oprocentowania Rodzaj kredytu Termin wymagalności
Konsorcjum 8 banków 500 USD zmienne obrotowy/inwestycyjny 30.06.2026
Bank Gospodarstwa Krajowego 271 PLN zmienne długoterminowy 27.08.2027
Pekao S.A. 75 PLN zmienne w rachunku bieżącym 16.07.2021
Bank Gospodarstwa Krajowego 45 PLN zmienne inwestycyjny 31.12.2023
Pekao S.A. 20 PLN zmienne w rachunku bieżącym 27.06.2025
Deutsche Bank 35 EUR zmienne obrotowy w rachunku bieżącym, krótkoterminowy na wezwanie
PKO Bank Polski 20 EUR zmienne obrotowy w rachunku bieżącym, krótkoterminowy 31.03.2021

Szczegółowe informacje na temat pożyczek udzielonych przez PGNiG spółkom zależnym i innym spółkom powiązanym zaprezentowane zostały w nocie 7.4 Jednostkowego Sprawozdania Finansowego PGNiG za 2020 r.

Emisja papierów wartościowych oraz wykorzystanie wpływów z emisji

W 2020 r. GK PGNiG mogła emitować obligacje w ramach jednego programu. Szczegółowe informacje dot. terminów obowiązywania, stopnia wykorzystania programu oraz zadłużenia z tytułu emisji znajdują się w nocie 5.2 Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy Kapitałowej PGNiG za 2020 r.

Na dzień 31 grudnia 2020 r. nie wystąpiło zadłużenie PGNiG z tytułu emisji obligacji w ramach GK PGNiG.

Instrumenty finansowe

Główne pozycje bilansowe aktywów finansowych w podziale na kategorie

2020 2019
Pozycja bilansowa Pozycja szczegółowa w nocie Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy Instrumenty finansowe w rachunkowości zabezpieczeń Razem Pożyczki i należności wyceniane według zamortyzowanego kosztu Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy Instrumenty finansowe w rachunkowości zabezpieczeń Razem
Należności Należności z tytułu dostaw i usług 4 449 4 449 4 511 4 511
Pochodne instrumenty finansowe 1 004 449 1 453 1 539 1 088 2 627
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 7 098 7 098 3 037 3 037
Razem 11 547 1 004 449 13 000 7 548 1 539 1 088 10 175

Główne pozycje bilansowe zobowiązań finansowych w podziale na kategorie

2020 2019
Pozycja bilansowa Pozycja szczegółowa w nocie Zobowiązania finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy Instrumenty finansowe w rachunkowości zabezpieczeń Razem Zobowiązania finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy Instrumenty finansowe w rachunkowości zabezpieczeń Razem
Zobowiązania z tytułu zadłużenia Kredyty bankowe 1 995 1 995 4 893 4 893
Dłużne papiery wartościowe
Zobowiązania z tytułu dostaw i podatków Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 1 199 1 199 1 608 1 608
Pochodne instrumenty finansowe 780 618 1 398 991 305 1 296
Razem 3 194 780 618 4 592 6 501 991 305 7 797

Szczegółowe informacje dotyczące instrumentów finansowych znajdują się w nocie 7.1 Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy Kapitałowej PGNiG za 2020 r.

Wskaźniki zadłużenia

Dług netto liczony jako suma posiadanych kredytów bankowych (zarówno krótko jak i długoterminowych), dłużnych papierów wartościowych oraz zobowiązań z tytułu leasingu oraz pożyczek, pomniejszoną o środki pieniężne i ich ekwiwalenty oraz środki pieniężne prezentowane jako aktywa długoterminowe.

W celu analizy zadłużenia GK PGNiG Zarząd korzysta ze wskaźnika Dług netto/EBITDA. Zgodnie ze Strategią wskaźnik ten nie powinien przekroczyć poziomu 2,0.

Spadek wskaźników w 2020 r. spowodowany jest niższą wartością zobowiązań i wzrostem EBITDA.

Wskaźnik obciążenia zobowiązaniami ogółem liczony jako suma zobowiązań w relacji do sumy pasywów.

Wskaźnik obciążenia kapitału własnego zobowiązaniami ogółem liczony jako suma zobowiązań do kapitału własnego.

Spadek wskaźników w 2020 r. spowodowany jest niższą wartością zobowiązań.

Wskaźniki płynności

Wskaźnik bieżącej płynności liczony jako aktywa obrotowe do zobowiązań krótkoterminowych (bez zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych, rezerw i przychodów przyszłych okresów).

Wskaźnik szybki płynności liczony jako aktywa obrotowe minus zapasy do zobowiązań krótkoterminowych (bez zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych, rezerw i przychodów przyszłych okresów).

Wzrost wskaźników w 2020 r. spowodowany jest niższymi zobowiązaniami krótkoterminowymi.

GK PGNiG aktywnie zarządza zasobami finansowymi optymalizując zarówno strukturę zadłużenia, jak i koszty finansowania. Spółki GK PGNiG dostosowują formę finansowania w zależności od celu, na jaki przeznaczone jest dane finansowanie (działalność operacyjna, inwestycyjna) oraz okresu na jaki finansowanie ma zostać udzielone. Wśród dostępnych dla spółek GK PGNiG form finansowania należy wymienić kredyty bankowe, leasing finansowy oraz pożyczki wewnątrzgrupowe udzielanie przez PGNiG.

Ważnym elementem podnoszącym efektywność zarządzania zasobami finansowymi jest system zarządzania płynnością finansową, w ramach którego możliwe jest wzajemne bilansowanie sald wskazanych rachunków bankowych PGNiG i spółek zależnych, tzw. cash pooling. Dzięki systemowi cash poolingu w obrębie jednej grupy kapitałowej środki pieniężne podmiotów posiadających nadpłynność są wykorzystywane do finansowania działalności podmiotów wykazujących niedobór środków pieniężnych. Dzięki systemowi cash poolingu podnosi się nie tylko efektywność wykorzystania środków pieniężnych w ramach GK PGNiG, ale także obniża się istotnie koszty odsetek ponoszonych przez spółki finansujące niedobory środków pieniężnych w ramach tego systemu.

Oceniając efektywność zarządzania zasobami finansowymi należy wskazać na optymalny poziom dywersyfikacji portfela instytucji finansowych. Należy także zauważyć, iż różnorodność dostępnych źródeł finansowania oraz narzędzi zarządzania płynnością w ramach GK PGNiG powoduje, iż nie występują problemy z wywiązywaniem się spółek GK PGNiG z zaciągniętych zobowiązań finansowych.

Grupa posiada stabilną pozycję finansową, a generowane przepływy pieniężne oraz dostępne źródła finansowania pozwalają na realizację planowanych zadań inwestycyjnych. Grupa PGNiG zarządza strukturą nakładów inwestycyjnych w zależności od sytuacji rynkowej i koncentruje się na najbardziej efektywnych projektach inwestycyjnych. Najważniejsze zadania inwestycyjne przewidziane do realizacji w kolejnych latach znajdują się w rozdziale Inwestycje w 2021 r.

Udzielone poręczenia, gwarancje oraz pozostałe aktywa i zobowiązania warunkowe

Na dzień 31 grudnia 2020 r. najistotniejszą pozycję zobowiązań warunkowych GK PGNiG stanowiły gwarancje i poręczenia, których łączna wartość ujawniona w skonsolidowanym sprawozdaniu wynosiła 4,8 mld zł (3,8 mld zł na dzień 31 grudnia 2019 r.).

Główna pozycja dotyczy gwarancji wystawionej przez PGNiG na rzecz państwa norweskiego z tytułu wykonywania przez spółkę PGNiG UN prac na norweskim szelfie kontynentalnym, której wartość na koniec 2020 r. w przeliczeniu na zł wynosi 2,9 mld zł (2,7 mld zł na koniec 2019 r.).

Umowy gwarancji i poręczeń zawarte w bieżącym okresie na łączną kwotę 1,42 mld zł dotyczyły przede wszystkim zabezpieczenia dostaw gazu.

Dane finansowe PGNiG w latach 2018-2020

PGNiG 2020 2019 2018 Zmiana 2020/2019 Zmiana 2020/2019 %
Przychody ze sprzedaży 21 237 22 615 22 344 (1 378) (6%)
Koszty operacyjne razem, w tym (13 342) (22 229) (20 505) 8 887 (40%)
Zysk operacyjny bez uwzględnienia amortyzacji (EBITDA) 8 714 1 241 2 637 7 472 602%
Amortyzacja (819) (856) (798) 37 (4%)
Zysk z działalności operacyjnej 7 895 386 1 839 7 509 1 945%
Zysk przed opodatkowaniem 8 490 1 989 3 677 6 501 327%
Zysk netto 6 909 1 748 3 289 5 161 295%
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej 9 394 1 989 2 658 7 405 372%
Przepływy pieniężne netto na działalności inwestycyjnej (2 794) (2 256) 644 (538) 24%
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (3 591) (52) (138) (3 539) 6 806%
Zmiana stanu środków pieniężnych netto 3 009 (319) 3 164 3 328 (1 043%)
31.12.2020 31.12.2019 31.12.2018 Zmiana 2020/2019 Zmiana 2020/2019 %
Aktywa razem 43 746 41 044 36 993 2 702 7%
Aktywa trwałe (długoterminowe) 30 737 28 885 25 742 1 852 6%
Aktywa obrotowe (krótkoterminowe), w tym 13 009 12 159 11 251 850 7%
Zapasy 2 070 3 230 2 691 (1 160) (36%)
Zobowiązania i kapitał własny razem 43 746 41 044 36 993 2 702 7%
Kapitał własny razem 36 230 30 618 28 833 5 612 18%
Zobowiązania długoterminowe razem 3 871 3 315 2 551 556 17%
Zobowiązania krótkoterminowe razem 3 645 7 111 5 609 (3 466) (49%)
Zobowiązania razem 7 516 10 426 8 160 (2 910) (28%)

W 2020 r. spółka PGNiG odnotowała wynik EBITDA na poziomie 8 714 mln zł, a więc wyższym o 7 473 mln zł niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Zmiany wyniku EBITDA w poszczególnych segmentach działalności zostały zaprezentowane na poniższym wykresie.

Wzrost wyniku EBITDA (+9 693 mln zł) w segmencie Obrót i Magazynowanie nastąpił głównie w wyniku wygrania przez PGNiG przed Trybunałem Arbitrażowym w Sztokholmie sporu w sprawie warunków cenowych kontraktu jamalskiego. Wyrok zobligował Gazprom do wypłaty PGNiG środków nadpłaconych przy zakupie po zawyżonej cenie gazu wysokometanowego w latach 2014-2020. Pozytywny wpływ na wynik EBITDA segmentu wywarła również zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość zapasów.

Spadek wyniku EBITDA (-1 894 mln zł) w segmencie Poszukiwanie i Wydobycie spowodowany jest przede wszystkim niższym wynikiem na sprzedaży gazu oraz ropy naftowej jako efekt obniżenia cen jednostkowych sprzedaży, wywołanego spadkami cen surowców notowanych na giełdach. Negatywny wpływ na wynik EBITDA segmentu wywarła także zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość składników majątku trwałego. Spadek wyniku EBITDA (-326 mln zł) w pozostałych segmentach spowodowany jest głównie wynikiem na różnicach kursowych.

Analiza wskaźnikowa

Rentowność

ROE liczone jako zysk netto do stanu kapitałów własnych na koniec okresu.

ROA liczone jako zysk netto w relacji do stanu aktywów na koniec okresu.

Wyższy poziom wskaźnika ROE i ROA w 2020 r. spowodowany wzrostem zysku netto w 2020 r. w wyniku wygrania przez PGNiG sporu z Gazprom.

Rentowność sprzedaży netto liczone jako zysk netto odniesiony do przychodów ze sprzedaży.

Wyższy r/r poziom wskaźnika Rentowność sprzedaży netto w 2020 r. spowodowany wzrostem zysku netto w 2020 r. w wyniku wygrania przez PGNiG sporu z Gazprom.

Wskaźniki zadłużenia

Wskaźnik obciążenia zobowiązaniami ogółem liczony jako suma zobowiązań w relacji do sumy pasywów.

Wskaźnik obciążenia kapitału własnego zobowiązaniami ogółem liczony jako suma zobowiązań do kapitału własnego.

Spadek wskaźników w 2020 r. spowodowany jest niższą wartością zobowiązań.

Wskaźniki płynności

Wskaźnik bieżącej płynności liczony jako aktywa obrotowe do zobowiązań krótkoterminowych (bez zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych, rezerw i przychodów przyszłych okresów).

Wskaźnik szybki płynności liczony jako aktywa obrotowe minus zapasy do zobowiązań krótkoterminowych (bez zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych, rezerw i przychodów przyszłych okresów).

Wzrost wskaźników w 2020 r. spowodowany jest niższymi zobowiązaniami krótkoterminowymi.

Nakłady inwestycyjne PGNiG w latach 2018-2020

Nakłady inwestycyjne* poniesione na rzeczowe aktywa trwałe PGNiG 2020 2019 2018
I Poszukiwanie i Wydobycie, w tym: 884 997 989
1 Poszukiwanie 587 614 764
w tym nakłady na odwierty negatywne 39 109 99
2 Wydobycie 297 384 225
II Obrót i Magazynowanie 67 93 87
1 Obrót 31 62 0
2 Magazyny segmentu Obrót i Magazynowanie 37 31 87
III Pozostałe segmenty 75 49 138
IV Nakłady inwestycyjne łącznie (I+II+III) 1 026 1 140 1 213
* W tym m.in. skapitalizowane koszty finansowania zewnętrznego.

Wyniki wyszukiwania