Słownik pojęć i przeliczniki

Dywidenda na akcję (Dywidenda/Cena Akcji, ang. dividend per share) – wskaźnik wartości rynkowej, liczona jako iloraz dywidendy wypłaconej za wskazany rok obrotowy w relacji do liczby wyemitowanych akcji ogółem.

EBITDA (ang. earnings before interest, taxes, depreciation and amortization) – zysk przed odsetkami, opodatkowaniem i amortyzacją.

EBIT (ang. earnings before interest and taxes) – zysk przed odsetkami i opodatkowaniem, inaczej zysk operacyjny.

EV/EBITDA (Wartość Przedsiębiorstwa/EBITDA, ang. Enterpirses Value/ EBITDA) – wskaźnik wartości rynkowej, liczony jako iloraz sumy wartości kapitalizacji giełdowej przedsiębiorstwa oraz zadłużenia netto w relacji do zysku operacyjnego i amortyzacji.

P/BV (Cena/Wartość Księgowa, ang. price/book value ratio) – wskaźnik wartości rynkowej, liczony jako iloraz rynkowej ceny akcji w relacji do księgowej ceny akcji.

P/E (Cena/Zysk, ang. price/earnings ratio) – wskaźnik wartości rynkowej, liczony jako iloraz rynkowej ceny akcji w relacji do zysku netto przypadającego na jedną akcję.

ROE (ang. return on equity) – wskaźnik rentowności kapitału własnego, liczony jako iloraz zysku netto w relacji do stanu kapitałów własnych.

ROA (ang. return on assets) – wskaźnik rentowności aktywów ogółem, liczony jako iloraz zysku netto w relacji do stanu aktywów ogółem.

ACER – Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ang. Agency for Cooperation of Energy Regulators), której celem jest koordynowanie i wspieranie współpracy krajowych organów regulacyjnych.

Baryłka ropy (bbl) – 1 baryłka to ok. 0,136 tony lub 159 litrów.

BAT (ang. Best Available Technology) – dokument referencyjny dla najlepszych dostępnych technik dotyczących LCP, czyli dużych instalacji spalania.

Boe (ang. barrel of oil equivalent) – ekwiwalent baryłki ropy naftowej (1 baryłka to ok. 0,136 tony).

CNG – Compressed Natural Gas, gaz ziemny sprężony do ciśnienia 20–25 Mpa.

CO₂ – dwutlenek węgla.

EEX – European Energy Exchange – niemiecki hub gazowy, punkt obrotu gazem naturalnym w Niemczech.

EIA (ang. U.S. Energy Information Administration) – Amerykańska Federalna Agencja Informacji Energetycznej.

ENTSO-E – Europejska Sieć Operatorów Elektroenergetycznych Systemów Przesyłowych (ang. European Network of Transmission System Operators for Electricity) – organizacja skupiająca europejskich operatorów energetycznych systemów przesyłowych.

ENTSOG – Europejska Sieć Operatorów Systemów Przesyłowych Gazu (ang. the European Network of Transmission System Operators for Gas) – organizacja skupiająca europejskich operatorów gazociągów.

FPSO (ang. Floating Production, Storage and Offloading Unit) – Pływający Punkt Produkcji, Przechowywania i Załadunku. Jednostka pływająca przeznaczona do wydobywania, przechowywania i przeładunku ropy naftowej ze złóż podmorskich.

ETS – wspólnotowy rynek uprawnień do emisji dwutlenku węgla.

Gaspool (GPL) – niemiecki hub gazowy, punkt obrotu gazem naturalnym w północnych Niemczech.

Gaz łupkowy (ang. shale gas) – jeden z rodzajów gazu ze złóż niekonwencjonalnych, uzyskiwany z położonych głęboko pod ziemią łupków osadowych.

ICE (ang. Intercontinental Exchange) – amerykańska giełda wyspecjalizowana w handlu energią i surowcami.

IED – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola).

Klauzule „bierz lub płać” (ang. take-or-pay) – rodzaj kontraktu, w którym kontrahent zobowiązuje się do odebrania części lub całości zamówienia oraz rekompensaty pieniężnej na rzecz dostawcy w przypadku nieodebrania części zamówienia.

Kontrakt EFET – Rodzaj umowy ramowej będący przykładem standardowego kontraktu na rynku energii w Europie.

LNG – Liquefield Natural Gas, gaz ziemny w postaci ciekłej, produkowany w wyniku skraplania lub kondensacji.

Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) – organizacja międzynarodowa z siedzibą w Paryżu, afiliowana przy OECD. Jej celem jest zapobieganie przerwom w dostawach ropy naftowej.

Natura 2000 – Sieć obszarów określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy, zajmujących prawie 20% powierzchni lądowej Polski.

NBP – National Balancing Point, brytyjski hub gazowy, punkt obrotu gazem naturalnym w Wielkiej Brytanii.

NCBR – Narodowe Centrum Badań i Rozwoju – polska agencja wykonawcza, której zadaniem jest wsparcie polskich jednostek naukowych oraz przedsiębiorstw w rozwijaniu ich zdolności do tworzenia i wykorzystywania rozwiązań opartych na wynikach badań naukowych.

NCG (Net Connect Germany) – niemiecki hub gazowy, punkt obrotu gazem naturalnym w południowych Niemczech.

NYMEX – Nowojorska Giełda Towarowa.

Obligo gazowe – nakaz sprzedaży części surowca za pośrednictwem giełdy towarowej.

OECD (Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) – Organisation for Economic Co-operation and Development, międzynarodowa organizacja gospodarcza.

OGP GAZ-SYSTEM S.A. (Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System S.A.) – Spółka Skarbu Państwa, której kluczowym zadaniem jest transport paliw gazowych siecią przesyłową na terenie Polski.

OPEC (ang. Organization of the Petroleum Exporting Countries) – Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową zrzeszająca kraje odpowiedzialne za ok. 40% światowego wydobycia ropy.

PEGAS – platforma obrotu giełd European Energy Exchange (EEX) i Powernext.

Podziemne Magazyny Gazu (PMG) – magazyny utworzone w dwóch rodzajach struktur geologicznych – w złożach soli (tzw. kawernowe podziemne magazyny gazu „KPMG”) oraz w częściowo wyeksploatowanych złożach gazu ziemnego lub ropy naftowej.

Powierzchnia gazyfikowana – obszar przyłączony do sieci gazowniczej.

PST – PGNiG Supply & Trading.

Regazyfikacja – proces zmiany stanu skupienia gazu z postaci skroplonej do gazowej poprzez ogrzewanie.

Ropa Brent – mieszanina ropy wydobywanej z pól naftowych Morza Północnego.

Rozporządzenie dywersyfikacyjne – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 kwietnia 2017 r. w sprawie minimalnego poziomu dywersyfikacji dostaw gazu z zagranicy (Dz.U. z 2017 r., poz. 902).

Rozporządzenia EFRR – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1301/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i przepisów szczególnych dotyczących celu „Inwestycje na rzecz wzrostu i zatrudnienia” oraz w sprawie uchylenia rozporządzenia (WE) nr 1080/2006.

Rozporządzenie NC CAM – Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/459 z dnia 16 marca 2017 r. ustanawiające kodeks sieci dotyczący mechanizmów alokacji zdolności w systemach przesyłowych gazu i uchylające rozporządzenie (UE) nr 984/2013.

Rozporządzenie NC TAR – Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/460 z dnia 16 marca 2017 r. ustanawiające kodeks sieci dotyczący zharmonizowanych struktur taryf przesyłowych dla gazu.

Rozporządzenie REMIT – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1227/2011 z 25 października 2011 r. w sprawie integralności i przejrzystości hurtowego rynku energii (REMIT) nałożone na uczestników hurtowych rynków energii elektrycznej i gazu ziemnego.

Rozporządzenie SoS – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 994/2010 z dnia 20 października 2010 r. w sprawie środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego.

Rozporządzenie systemowe – Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego (tekst jedn. Dz.U. z 2014 r., poz. 1059, z późn. zm.).

Rozporządzenie taryfowe – Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie paliwami gazowymi (Dz.U. z 2013 r., poz. 820).

Sejsmiki 2D – badania metodą refleksyjną w wyniku rejestracji fal sejsmicznych wzbudzonych punktowo i rejestrowanych wzdłuż wyznaczonej linii.

Sejsmiki 3D – badania sejsmiczne, w wyniku rejestracji fal sejsmicznych wzbudzonych punktowo i ich odbierania na określonym obszarze.

SO₂ – dwutlenek siarki.

System Rezerwy Federalnej (ang. Federal Reserve System, Fed) – bank centralny Stanów Zjednoczonych.

Third Part Access (TPA) – zasada udostępniania przez właściciela/operatora infrastruktury sieciowej podmiotom zewnętrznym w celu realizacji dostaw do klientów tych podmiotów zewnętrznych.

Tight gas – gaz ziemny w izolowanych porach skalnych, np. piaskowcach lub skałach węglanowych o niskiej przepuszczalności.

Title Transfer Facility – Holenderska Giełda Energii, wirtualny punkt obrotu gazem naturalnym w Holandii.

Towarowa Giełda Energii SA – licencjonowana przez Komisję Nadzoru Finansowego giełda towarowa energii, paliw ciekłych i gazowych, limitów wielkości produkcji energii elektrycznej i emisji zanieczyszczeń, praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia itp.

URE – Urząd Regulacji Energetyki.

Ustawa – Prawo energetyczne – Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 220, z późn. zm.).

Ustawa o efektywności energetycznej – Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. z 2016 r., poz. 831).

Ustawa o rynku mocy – Ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy (tekst jedn. Dz.U. 2018, poz. 9).

Ustawa o specjalnym podatku węglowodorowym – Ustawa z dnia 25 lipca 2014 r. o specjalnym podatku węglowodorowym (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., poz. 979).

Ustawa o zapasach – Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 1210, z późn. zm.).

WTI (ang. West Texas Intermediate) – rodzaj ropy naftowej służący jako benchmark przy wycenie surowca.

Wysokosprawna kogeneracja – równoczesne wytwarzanie energii cieplnej i energii elektrycznej przy osiąganiu oszczędności energii pierwotnej powyżej 10%.

Zasoby wydobywalne – wartości odpowiadające prawdopodobieństwu (odpowiednio 90%, 50% i 10%), że wartość wynikowa wielkości zasobów prognostycznych złóż gazu jest większa od wyliczonej.